Stress: wat is het en hoe werkt het?

Stress heeft vele definities. Hier praten we over de biologische stressreactie, ofwel de natuurlijke mechanismen in ons lichaam als er verstoring van onze fysiologie plaatsvindt.

In oktober van dit jaar kregen twee onderzoekers - Lefkowitz en Kobilka - de Nobelprijs voor scheikunde. De reden is dat hun werk een veel bredere toepassing heeft dan alleen de geneeskunde.

In de geneeskunde spelen hun inzichten en ontdekkingen een grote rol in het verklaren van fysiologische verschijnselen en de werking van medicijnen. Wat heeft hun onderzoek te maken met onze mechanismen om ons lichaam intact te houden en te verdedigen tegen verstoringen ("aanvallen")?

 Hun jarenlange onderzoek is gericht op de vraag hoe en vooral waardoor de lichaamscellen (inclusief de hersenen) met de buitenwereld (buiten de cel) communiceren. Het onderzoek heeft aangetoond dat er in de celwanden ontvangstantennes zitten (G-eiwit gekoppelde receptoren genaamd) die in het bloed aanwezige stoffen (o.a. hormonen) kunnen waarnemen. Deze geven de boodschappen door aan het inwendige van de cellen. Hun onderzoek heeft dat voor het hormoon adrenaline helemaal duidelijk kunnen maken.

Al in 1936 schreef dr. Hans Selye een artikel over zijn General Adaptation Syndrome (G.A.S.); zoals we nu zouden zeggen - Stress-syndroom. Op dit 75 jaar geleden al gepubliceerde inzicht is de huidige kennis van vlucht- en vechtreacties en het reageren van de cellen op stoffen in ons lichaam terug te voeren. In de kern is zijn inzicht niet anders dan wat we nu weten, alleen is nu de werking verder en diepgaander onderzocht en beschreven.

In de loop der tijd heeft men ontdekt dat deze groep celzintuigen uit wel duizend verschillende versies bestaat. De naweeën van een bijna-val of andere onverwachte gebeurtenissen - die lichamelijk voelbaar zijn als een WHOESJ-effect, een warme tinteling in je hoofd, trillen en nog meer van dergelijke lichamelijke reacties - zijn nu verklaarbaar door deze receptoren die de adrenaline en andere stoffen waarnemen in ons bloed. En laat adrenaline nu net een van de hormonen zijn die bij onze natuurlijke, biologische verdedigingsmechanismen een belangrijke rol speelt! Adrenaline helpt ons lichaam klaar te zijn voor actie.

Met gezonde stress is dus niets mis. Langdurige stress is op den duur echter schadelijk voor ons lichamelijke en algemene welzijn. De Lianen kan u ondersteunen bij het herstellen van uw balans. Nieuwsgierig naar de aanpak van stress gerelateerde klachten? Lees verder op deze website.

Meer weten over het Nobelprijs winnende onderzoek?
Zintuigen van de cel
Nobelprijs voor G-eiwit gekoppelde receptoren

Meedoen met een stressonderzoek?
Meedoen met het Stressonderzoek

Hans Samson,

november 2012